Tháng 7 – mùa những trái sấu chua giòn bung từng chùm xanh lúc lỉu trên vòm lá, mùa những cánh đồng vừa qua mùa gặt còn trơ lại những gốc rạ thơm, chờ đón những bầy vịt chạy đồng mót nốt những hạt lúa còn sót lại, uống nắng gió hè, quẫy thỏa thuê dưới những con kênh, rạch ắp đầy tôm cá ở xứ sở miền Tây. Mùa của nồi vịt om sấu chua thanh ngọt dịu mát cả nắng hè, của đĩa vịt nướng thơm lựng cồn cào khiến người ta chẳng thể đứng ngồi yên. Tháng 7 – mùa của những món vịt ngon nức nở mà những kẻ sành ăn chẳng thể nào bỏ lỡ.

Vịt chạy đồng - cái cách chăn nuôi thú vị chỉ có ở mảnh đất miền Tây, nơi ruộng đồng nối liền kênh rạch, nơi người sống chan hòa, hào sảng giữa thiên nhiên. Cứ sau mỗi mùa gặt lúa, từng đàn vịt non khoảng 25-30 ngày tuổi được thả ra những cánh đồng còn thơm mùi rạ mới, thỏa thuê chạy nhảy, mót lúa, bắt cá tôm, rúc bờ, ngủ bụi. Đàn vịt đi tới đâu, người chăn đi theo đó, dựng lều ngủ giữa đồng, vịt chạy trên bờ thì rảo bước chạy theo, vịt bơi dưới sông thì thuê ghe thong thả bơi cùng. Cả vịt cả người sống cuộc sống du mục suốt ba tháng trời, khi đàn vịt đã phổng phao, mỡ màng nhờ ruộng đồng, cá tôm nuôi lớn. Không ăn vịt vào mùa này thì còn chờ đến bao giờ nữa.

Mùa sấu xứ Bắc và mùa vịt chạy đồng miền Tây thật khéo trùng nhau, để lòng người xao xuyến với món vịt om sấu trứ danh mùa hạ. Mùa hè nóng mấy thì nóng, cứ thấy những mẹt sấu xanh giòn mời gọi nơi góc chợ, người nội trợ cũng phải mua cho kỳ được mớ sấu, lùng cho được con vịt thật ngon để tối nay làm nồi vịt om sấu cho cả nhà xì xụp. Sấu Hà Nội đã nổi tiếng với vị chua giòn mát dịu, nay có thêm chú vịt chạy đồng miền Tây để nên duyên thì thật quá xứng đôi vừa lứa.

Vịt chạy đồng là vịt sống giữa thiên nhiên, tự do hít thở khí trời, lớn lên bằng thức ăn dồi dào tự nhiên, đôi chân, đôi cánh chẳng bị tường rào nào bó buộc. Chăn thả như thế, có so với những chú bò được massage, nghe nhạc hàng ngày ở xứ người cũng chẳng hề kém cạnh. Vịt thỏa sức chạy, thỏa sức bơi, mót lúa mò tôm cá mà ăn nên từng thớ thịt ngọt đậm đà săn chắc, như hấp thụ được hết những tinh hoa của đồng thơm, kênh ngọt. Thịt vịt mềm thơm với những trái sấu mọng đương độ xanh tràn, om trong nước dừa xiêm ngọt lịm. Cắn miếng vịt ngập răng, tràn đầy trong khoang miệng là vị ngọt đậm thoảng chua, điểm chút thơm dịu của vài tai nấm hương thả vào nồi lẩu. Tinh tế hơn chút nữa sẽ cảm nhận được vị ngọt của nước dừa mát rượi. Món vịt nóng nhưng càng ăn càng mát, chắc hẳn nhờ vịt ngon xuất thần, nhờ trái sấu chua giòn tan mà đánh bật cả nắng hè.

Nếu bạn vẫn muốn đơn giản hơn nữa, mát hơn nữa thì đây, vịt chạy đồng chỉ cần nướng lên đã đủ thơm lừng cả một ngày nắng hạ. Dù là mùa hè hay mùa đông, cứ mỗi chiều chạy tà tà trên các con phố ở Hà Nội, sẽ tha hồ được chiêu đãi mùi thơm nức nở của vô số hàng vịt nướng. Thế mới thấy món ăn này được ưa chuộng đến thế nào, vì tiện, vì đơn giản, mà ngon thì tuyệt cú mèo. Thế nhưng chẳng phải cứ ướp thật nhiều gia vị cho thơm, chẳng phải cứ quay lên vàng hườm là hấp dẫn. Cách chế biến càng đơn giản, vị ngon chân phương thực sự càng lộ rõ. Thế nên nếu một lần nếm thử vịt chạy đồng nướng, thì tha hồ mà nhung nhớ, tương tư.

Món vịt nướng luôn được khoác lên mình lớp áo màu cánh gián chỉ nhìn thôi đã thấy thèm thuồng. Từng miếng thịt đều tăm tắp là sự kết hợp của lớp da giòn tẩm một thứ gia vị đặc biệt, kế đến là thớ thịt nâu mềm ngọt đậm và phần xương nhỏ. Một miếng vịt nướng chuẩn ngon khi gắp lên luôn phải đủ ba phần, óng ánh mà chẳng hề tươm mỡ, ăn hoài mà không ngấy. Cầm miếng vịt bằng tay, chậm rãi chấm vào bát xì dầu tỏi ớt hoặc nước mắm sánh sệt chua ngọt, nhón thêm cọng rau thơm cùng chút bún, rồi lại chậm rãi nhai để thấy sự hòa quyện kỳ thú giữa lớp da giòn và lớp thịt mềm, cảm nhận vị ngon nguyên sơ nổi trội giữa những nốt gia vị làm nền rất nhẹ. Ăn miếng vịt chạy đồng nướng vàng ươm, mà cứ như đang ăn giữa đồng thanh gió lộng.

Tháng 7 vẫn oi ả chói chang, cho những trái sấu đượm thêm vị chua giòn ứa nước miếng, cho bầy vịt thỏa sức lang thang từ ruộng này, đồng khác. Mùa sấu có thì, mùa vịt chạy đồng cũng ngắn, nếu chẳng muốn bỏ lỡ món ngon, ngại gì oi ả mà không tới ngay Quán Ăn Ngon để cùng nhau nhâm nhi nồi vịt om sấu và khoái chí xé từng miếng vịt nướng thơm lừng hấp dẫn, để hết mùa lại tiếc ngẩn ngơ.